Είναι η μεγάλη πλατεία στο κέντρο της Αθήνας, ακριβώς μπροστά από το κτίριο των Παλιών Ανακτόρων -που σήμερα αποτελεί την έδρα της Ελληνικής Βουλής- και χαρακτηριστικό σημείο συνάντησης στην πόλη. Συνορεύει με κεντρικότατους δρόμους και συγκεκριμένα τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας, την οδό Βασιλέως Γεωργίου Α’, την Όθωνος και βέβαια με τον Εθνικό Κήπο. Απέχει δε ελάχιστα από τα κυριότερα αξιοθέατα της πρωτεύουσας και μια ανάσα δρόμο από συνοικίες όπως το Μοναστηράκι, η Πλάκα, το Κολωνάκι και του Ψυρρή.

Όλες οι βόλτες, τα ψώνια και οι περίπατοι ξεκινούν από εδώ και μπορεί να περιλαμβάνουν επίσκεψη στην Ακρόπολη, την Αρχαία Αγορά, τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού ή αγορές στον εμπορικό δρόμο της Ερμού. Η Αλλαγή της Φρουράς μπροστά στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη μπροστά στο κτίριο της Βουλής παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον και πολλοί είναι εκείνοι που σταματούν για λίγο για να θαυμάσουν τις απόλυτα συγχρονισμένες κινήσεις των εντυπωσιακών Ευζώνων.

Η ευρύτερη ομώνυμη συνοικία του Συντάγματος αποτελεί την κεντρικότερη της πόλης και συγκοινωνιακό κόμβο για μετακινήσεις σε όλη την Αττική, ενώ εκεί εδρεύουν εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις.

 

ΣΥΝΤΑΓΜΑ Κ ΠΕΡΙΞ from air mag team on Vimeo.

 

Όμως ποια η ιστορία της διασημότερης ελληνικής πλατείας; 

Η πλατεία Ανακτόρων όπως ονομάστηκε χάρη στην τοποθεσία της άρχισε να διαμορφώνεται το 1835, μετά από απόφαση του Λουδοβίκου Α’. Με την έλευση του βασιλικού ζεύγους η Αμαλία έδωσε εντολή να κατασκευαστεί στη μέση της ένα συντριβάνι, ενώ ο Όθωνας ζήτησε να έχει λόγο για την ίδια αισθητική που θα ακολουθούνταν στην αρχιτεκτονική των γύρω κτιρίων, προκειμένου να υπάρχει ομοιομορφία.

Πλούσιοι ομογενείς και εύποροι Αθηναίοι είχαν ήδη επιλέξει να χτίσουν τις κατοικίες τους κοντά στα Ανάκτορα. Έτσι, στον περίγυρο ανεγέρθηκαν οι πολυτελείς οικίες Σκουλούδη και Βούρου (σημερινά ξενοδοχεία King George και Athens Plaza), το μέγαρο του Κορομηλά, το ξενοδοχείο Αγγλία στην Ερμού και το μέγαρο Λουριώτη (Νεγρεπόντε) στη συμβολή Όθωνος και Αμαλίας.

Το όνομα της πλατείας από Ανακτόρων σε Συντάγματος άλλαξε με αφορμή τα γεγονότα που πραγματοποιήθηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου 1843. Εκείνη τη μέρα, η Φρουρά των Αθηνών στασίασε με αρχηγό τον Δημήτριο Καλλέργη και παρατάχθηκε μπροστά στα Ανάκτορα. Συγκεντρώθηκε και πλήθος κόσμου με επικεφαλής τον Ιωάννη Μακρυγιάννη. Στρατός και πολίτες απαίτησαν από το βασιλιά Όθωνα Σύνταγμα, γεγονός που χάρισε στην πλατεία το σημερινό της όνομα.

Το 1891, παραμονές δημοτικών εκλογών και ενώ ο υποψήφιος Αναστάσιος Γεννάδιος ετοιμάζεται για την προεκλογική του ομιλία, στην πλατεία συγκεντρώνεται πάλι πλήθος κόσμου με ζουρνάδες, νταούλια και ροκάνες, που προσπαθεί με εκωφαντικό θόρυβο να σαμποτάρει την ομιλία. Σημειώνεται συμπλοκή με πυροβολισμούς και το επεισόδιο λήγει με την παρέμβαση του Αντιβασιλέα που αποκαθιστά την τάξη.

Το 1909 ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ ομιλεί στο λαό από τον εξώστη των βασιλικών ανακτόρων. Η διαμαρτυρία αυτή τη φορά αφορά σε εθνικά θέματα και κακή διαχείριση των οικονομικών. Το συλλαλητήριο είχε οργανωθεί από το Στρατιωτικό Σύνδεσμο σε συνεννόηση με συντεχνίες και συλλόγους, προκειμένου να υποστηριχθούν οι σκοποί της επανάστασης στο Γουδή, και οι διαδήλωση κατέληξε στις διαμαρτυρίες της πλατείας Συντάγματος. Έκτοτε η πλατεία αυτή δε σταμάτησε να πρωταγωνιστεί σε εθνικές διαμαρτυρίες, συλλαλητήρια κ.ά.

Ήταν στα μισά του 20ου αιώνα που η πλατεία απέκτησε τη χαρακτηριστική όψη με τα καφενεία και τα τραπεζοκαθίσματα. Το Καφενείο Γιαννόπουλου, το Εστιατόριον των Αθηνών, το Καφέ Ρεστωράν, ο Διόνυσος και το καφενείο του Ζαχαράτου γίνονται φημισμένα στέκια, τόπος συνάντησης, ακόμα και τόπος για προξενιά!

 

Το 1929, με απόφαση του Ελευθέριου Βενιζέλου, η όψη της πλατείας αλλάζει. Κατεδαφίζονται μέγαρα που χτίστηκαν επί Όθωνα. Παραμένουν το Μέγαρο Δημητρίου, το κτίριο του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρεταννία και το Μέγαρο Πάλλη (που στεγάζει σήμερα το Public).

Το 1932 εγκαινιάζεται έξω από τη Βουλή το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, έπειτα από διάφορες διαμάχες σχετικές με την καταλληλόλητα του σημείου όπου θα τοποθετούνταν.

Τον Οκτώβριο του 1944 η πλατεία πλημμυρίζεται από κόσμο που γιορτάζει την απελευθέρωση από τα κατοχικά στρατεύματα και την απόκτηση της ελευθερίας.

Δύο μήνες μετά, στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, αστυνομικοί συγκρούονται στην πλατεία με διαδηλωτές του ΕΑΜ και σκοτώνονται περισσότεροι από 20 διαδηλωτές, γράφοντας στην ιστορία τις μαύρες σελίδες των Δεκεμβριανών.

Η πλατεία Συντάγματος αποτέλεσε για χρόνια βήμα για πολιτικούς αρχηγούς και προεκλογικές συγκεντρώσεις, με την πολύ χαρακτηριστική ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου το 1981 να αποτελεί την πρώτη που μεταδίδεται και τηλεοπτικά.

«Πρωταγωνίστησε» επίσης στα γεγονότα του 2008, τα σύγχρονα Δεκεμβριανά όπως χαρακτηριστήκαν, όταν λίγο μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια, πυρπολήθηκε από αγνώστους. Για μέρες η αστυνομία συγκρούεται με τους κουκουλοφόρους, με αποτέλεσμα εκτεταμένες ζημιές στα γύρω κτίρια και δρόμους.

Πιο πρόσφατα έγινε η «πλατεία των Αγανακτισμένων» που διαμαρτύρονταν για τα οικονομικά μέτρα και την υπερψήφιση του Μεσοπρόθεσμου.