«η εντός και καθ΄ ημάς λεγομένη θάλασσα»

16 ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη Μεσόγειο Θάλασσα

Η Μεσόγειος Θάλασσα είναι ο υδάτινος όγκος που βρίσκεται ανάμεσα στη Νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική. Βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών ταξιδιωτικών περιπετειών και ρομαντικών μυθιστορημάτων και για τους nerds της γεωγραφίας είναι συχνά αντικείμενο συζήτησης λόγω της πληθώρας πληροφοριών που την συνοδεύουν. Πάμε να δούμε τις 15 πιο σημαντικές:

Ποιες χώρες βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα

Τα σύνορα της Μεσογείου Θάλασσας (πηγή: wikipedia)
Τα σύνορα της Μεσογείου Θάλασσας (πηγή: wikipedia)

Με μια τόσο μεγάλη έκταση, δεν είναι καθόλου περίεργο που η Μεσόγειος “συνορεύει” με τόσες πολλές χώρες. Η πλήρης λίστα των χωρών είναι: Ισπανία, Γαλλία, Μονακό, Ιταλία, Μάλτα, Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Λιβύη, Τυνησία, Αλγερία και το Μαρόκο.

2 νησιωτικά κράτη βρίσκονται στη Μεσόγειο Θάλασσα

Τόσο οι χώρες της Κύπρου όσο και της Μάλτας βρίσκονται εξ ολοκλήρου εντός της Μεσογείου.

Υπάρχουν πάνω από 10.000 νησιά στη Μεσόγειο Θάλασσα.

Ο πραγματικός αριθμός των νησιών στη Μεσόγειο Θάλασσα αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης. Σύμφωνα με το europarc.org ο αριθμός αυτός εκτιμάται κοντά στις 10.000. Αν λάβουμε βέβαια υπόψιν ότι η Ελλάδα έχει πάνω από 6000 νησιά και νησίδες είναι προφανές πως κάθε κράτος και οργανισμός μετράει με διαφορετικά κριτήρια το συγκεκριμένο μέγεθος.

Τα δύο μεγαλύτερα νησιά της είναι ιταλικά.

Η Σικελία είναι το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου (πηγή: wikipedia)
Η Σικελία είναι το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου (πηγή: wikipedia)

Τα δύο μεγαλύτερα νησιά που βρίσκονται στη Μεσόγειο Θάλασσα (από άποψη μεγέθους και πληθυσμού) είναι τα ιταλικά νησιά της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Η Σικελία έχει έκταση 25,834 τ.χλμ. και πληθυσμό 5,010,001 κατοίκους ενώ η Σαρδηνία έκταση 24,100 τ.χλμ και πληθυσμό 1,656,000 κατοίκους. Στη 10άδα, όσον αφορά την έκταση, έχουμε και ελληνικές συμμετοχές με τα 5 μεγαλύτερα νησιά της χώρας μας (Κρήτη, Εύβοια, Λέσβος, Ρόδος, Χίος).

Η Μεσόγειος αποτελείται από πολλές μικρότερες θάλασσες.

Η Μεσόγειος περιέχει διάφορες θάλασσες εντός των ορίων της που είναι όλες πολύ μικρότερες σε μέγεθος. Μεταξύ των πιο γνωστών από αυτές είναι η Θάλασσα του Αλμποράν, η Ιβηρική θάλασσα, Θάλασσα της Λιγυρίας, η Τυρρηνική θάλασσα, το Ιόνιο Πέλαγος, η Αδριατική Θάλασσα, η Θάλασσα του Μαρμαρά και το Αιγαίο Πέλαγος.

Πάνω από 15 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στα νησιά της Μεσογείου.

Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν κατά μήκος των παράκτιων οικισμών στη Μεσόγειο Θάλασσα, αλλά επιπλέον 15 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στα νησιά που βρίσκονται στην πραγματικότητα εντός της Μεσογείου.

Πως δημιουργήθηκε η Μεσόγειος;

Η Μεσόγειος Θάλασσα σχηματίστηκε από την πιο εντυπωσιακή πλημμύρα στην ιστορία της Γης, όταν το νερό από τον Ατλαντικό Ωκεανό διέρρευσε την οροσειρά ενώνοντας την Ευρώπη και την Αφρική με τη δύναμη χιλίων ποταμών του Αμαζονίου, λένε οι επιστήμονες.

Η Μεσόγειος είναι ηλικίας 5 εκατομμυρίων ετών.

Η Μεσόγειος Θάλασσα, αν και τα έχει τα χρονάκια της, δεν έτυχε να συνυπάρξει με τους δεινόσαυρους. Η τεράστια πλημμύρα που αναφέραμε πριν, έλαβε χώρα πριν από περίπου 5,33 εκατομμύρια χρόνια δημιούργησε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Μεσόγειος Θάλασσα.

Η Μεσόγειος αποτελείται από 3,7 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα νερού.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 3,7 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα νερού στη Μεσόγειο Θάλασσα. Για να καταλάβουμε αυτά τα όχι και το συνηθισμένα νούμερα, ο Ατλαντικός Ωκεανός έχει 354 εκατομμύρια κυβικά χλμ. και ο Ειρηνικός Ωκεανός 660 εκατομμύρια κυβικά χλμ.

Οι Ρωμαίοι έλεγχαν τη Μεσόγειο για 400 χρόνια.

Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στη μεγαλύτερη έκτασή της το 117 μ.Χ. (πηγή: wikipedia)
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στη μεγαλύτερη έκτασή της το 117 μ.Χ. (πηγή: wikipedia)

Αν και η Μεσόγειος Θάλασσα έχει περάσει από τα χέρια πολλών διαφορετικών πολιτισμών κατά τη διάρκεια της ιστορίας, κάποια στιγμή η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έλεγχε το σύνολο της για περίπου 400 χρόνια.

Το νερό της είναι πολύ πιο σκούρο από το κανονικό.

Η Μεσόγειος Θάλασσα φημίζεται για πολλά πράγματα… ένα από τα οποία είναι τα ασυνήθιστα σκούρα μπλε νερά της. Η Μεσόγειος Θάλασσα στερείται πολλών θρεπτικών συστατικών που οδηγούν στην ανάπτυξη των φυτών, που σημαίνει ότι φαίνεται πιο σκούρα από τα μέσα νερά των ωκεανών και παράγει ένα άμεσα αναγνωρίσιμο χρώμα.

Οι περιορισμένες παλίρροιες.

Σε αντίθεση με άλλους μεγάλους υδάτινους όγκους, η Μεσόγειος Θάλασσα έχει πολύ περιορισμένες παλίρροιες. Αυτό οφείλεται στο ότι η περιοχή είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου κλειστή και συνδέεται μόνο με τον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω του στενού στενού του Γιβραλτάρ.

Η προέλευση του ονόματος.

Παρά το πλήθος των παράκτιων λαών εκ των οποίων αναπτύχθηκαν με τη σειρά τους διάφοροι αρχαίοι πολιτισμοί, πρώτα εκ του Αιγαίου και της ανατολικής λεκάνης και μέχρι της δυτικής (που εξαπλώθηκαν στη συνέχεια με ενδιάμεσες αποικίες) περιέργως δεν είχε εξ αρχής και επί αιώνες ιδιαίτερο όνομα.

Ο Ηρόδοτος π.χ. χρησιμοποιεί επί μέρους ονόματα θαλασσών και κολπώσεών της αντί ενιαίου ονόματος (Α 163). Άλλοι αρχαίοι Έλληνες αναφέρονται σε αυτήν περιφραστικά, είτε προς τον έξω από τις Ηράκλειες στήλες απλωμένο ωκεανό, είτε ως γνωστότερη την έσω από τις εν λόγω στήλες. Π.χ. ο Στράβων την ονομάζει: «η εντός και καθ΄ ημάς λεγομένη θάλασσα», προσδιορισμό που πιστά μιμήθηκαν αργότερα οι Ρωμαίοι και τον μετέφρασαν ως «Μare Nostrum» (= ημέτερη θάλασσα). Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης την ονομάζει «θάλασσα» έναντι εκείνου του ωκεανού. Το αυτό και ο Πολύβιος, ενώ άλλοι Ρωμαίοι χρησιμοποιούν τον όρο «mare internum» ή «mare insentinum» (= εσωτερική θάλασσα) καθώς και «Μare magnum» (=Μεγάλη θάλασσα).

Η πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει ιστορικά στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα, οπότε πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων θάλασσα, καθιστάμενος ιστορικός ανάδοχος του ονόματος αυτής.

Ο 16ος και 17ος αιώνας βρίσκει τη θάλασσα αυτή να ονομάζεται: Λευκή θάλασσα, ή θάλασσα των Ελλήνων (έτσι την ονόμαζαν και οι Τούρκοι σε αντιδιαστολή με το Αιγαίο και τον Εύξεινο Πόντο). Η πατρότητα του ελληνικού όρου «Μεσόγειος» οφείλεται στον γεωγράφο – επίσκοπο Αθηνών Μελέτιο Β΄.

Η ανατολική Μεσόγειος είναι πιο αλμυρή από τη δυτική.

Λόγω του αυξημένου επιπέδου εξάτμισης στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου σε σύγκριση με τη δυτική πλευρά, η πρώτη έχει χαμηλότερα επίπεδα νερού και έχει οδηγήσει σε υψηλότερη συγκέντρωση αλατιού στο νερό.

Το μέσο βάθος της είναι τα 1.500 μέτρα.

Όπως όλα τα υδάτινα σώματα, η Μεσόγειος Θάλασσα ποικίλλει ως προς το βάθος της. Ωστόσο, το μέσο βάθος της υπολογίζεται στα 1.500 μέτρα. Το βαθύτερο σημείο της βρίσκεται στα ελληνικά ύδατα και συγκεκριμένα στο Φρέαρ των Οινουσσών με βάθος τα 5.269 μέτρα.

Η Μεσόγειος κάποτε αφυδατώθηκε τελείως.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ένα τόσο μεγάλο σώμα νερού θα μπορούσε να εξαφανιστεί εντελώς, αλλά αυτό ακριβώς υποστηρίζει μια πρόσφατη έρευνα. Πιστεύεται ότι πριν από περίπου 6 εκατομμύρια χρόνια η κρίση αλατότητας του Μεσσηνίου προκάλεσε την προσωρινή εξαφάνιση της Μεσογείου Θάλασσας για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Αυτή η πλημμύρα που αναφέρθηκε προηγουμένως είναι τελικά ο λόγος που ξαναγέμισε με νερό.

πηγές https://www.geografikoi.gr , https://15facts.com

Απάντηση

Search

Discover more from aIR MAGAZINE

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading